Çocukluğumu Ararken

Çocukluğumu Ararken

Kazuo Ishiguro

Garip bir kitaptı. İki günde bitiverdi. Şimdi acayip bir boşluktayım, ne düşüneceğimi bilemez halde. Neden etkiledi acaba beni bu kadar?

İki günde bitirdiğime göre sıkılmadan okumuşum demek gerekli değil mi? Ama öyle değil. Sıkıldığım oldu. Zamanları karıştırdığım için iki üç sayfa öncesine gidip tekrar okumam gerekti sık sık. Bir o yıla bir bu yıla atlayan kitaplarda yaşadığım sorunlardan biri maalesef.  Bir de olumsuzluk ekleri vardı beni çileden çıkaran -olmalı mı ol(ma)malı mı?  Hikayenin gelişine göre hiç uymayan bir olumsuzluk eki veya olumluluk kelimesi. Gel de işin içinden çık. Yazım hatası mı yoksa ben mi anlamamışım o kadar yazılanı. Hadi tekrar oku üst paragrafı.  Bir de o kalıp cümleler yok mu, on sayfa önce aynı cümle, beş sayfa sonra yine aynı cümle. Yazarın cümle kurma yeteneği mi kısıtlı, çevirmenimizin Türkçeleştirme yeteneği mi, yazmak zor gelmiş de copy-paste mi yapmışlar acaba?

Kitapta en çok hoşlandığım ise kahramanın anılarına gidişinde hatırladıklarının o olaya mı yoksa başka bir olaya mı ait olduğuna dair kuşkularını belirtmesiydi. "Acaba bu olmuş muydu yoksa bana anlatılanları olmuş gibi mi hatırlıyorum" diyordu. Ben de erken çocukluk anılarımda bu kuşkulara düştüğüm için kendimi gördüm o satırlarda.

Kitabın bana göre en itici kısmı ise neredeyse didaktik denecek bir anlatım tarzıyla batılıların doğuluları uyuşturma amaçlarını anlattığı bölümdü. Her kitabın bir mesajı olması gerekir bana göre de, ama bir romanda didaktik tarzda mesaj verilmeye çalışıldığında hiç hoşlanmıyorum. Oysa doğduğu yerle doyduğu yerin arasında sıkışıp kalmış ne oralı ne buralı olamayan Japon arkadaşını anlatırken mesajını nasıl da ince ince verebilmişti. Belki kendisi de İngiliz olamayan Japon asıllı bir Britanyalı olduğu için bu kadar başarılıydı.

Kitapta bir de zengin ve nüfuzlu bir koca bulabilmek için çırpınan hatta kendini rezil eden kadını çok sevdim. Niye sevdiğimi çözemiyorum. Böyle kadınların aslında aynı kitapta anlatıldığı gibi olduğunu (Türk filimlerindeki gibi değil) aslında sığınacak güvenilir bir limana böyle kavuşacaklarını zannettiklerine inandırdığı için olabilir.

Yazarın bize tanıttığı anne figürüne hiç uymayan bir davranış sergileyen anne vardı. Çocukluğumuzda gördüğümüz annemiz ile gerçek annemiz arasındaki farkı mı göstermek istiyordu yoksa karakterin uyumsuzluğu muydu, çözemediğim bir nokta daha. Annenin çocuğuna olan sonsuz sevgisi gerçekti sadece, güçlü kadın, ezilen-kullanılanlar için çabalayan kadın efsaneydi.

Bir de dost görünen kötü adamın gerçek amacını anlattığı sahne çok yetersiz ve yapmacık geldi bana. Dudak bükerek okudum.

Ama yazarın başka bir anlatımı daha vardı ki, Shanghai'da ben yaşıyormuşum, savaş alanındaki yıkıntılarda ben sürünüyormuşum gibi hissettim. Çığlıkları kulaklarımda, kokuları burnumda duydum.

Bir de son sahne: Yaşlı, yalnız, sadece anılarla.