22 Ocak 2011 Cumartesi

Zeytinyağlı Ispanak


Kuzu ıspanağı da zor bulunan sebzelerden oldu. Her yerde kocaman saplı, kocaman yapraklı ıspanaklar satılıyor. Onları da sevmiyor değilim ama kuzu ıspanağının yeri ayrı.

Genelin aksine çocukken de ıspanağı çok severdim. Ispanak mevsimi boyunca her hafta mutlaka ıspanak olurdu soframızda.

Rahmetli annem bir hafta zeytinyağlı-pirinçli, bir hafta kıymalı veya yumurtalı pişirirdi ıspanağı. Kıyma veya yumurta haftasında ne sitemler ederdim anneme, "ağız tadıyla ıspanak yemek için bir hafta bekleyecek miyim?" gibisinden.

Hiç bir sebzeyi etli sevmezdim çünkü. Ne yapsın anneciğim, ıspanak aynı ama hiç olmazsa farklı lezzetlerde olsun diye uğraşıp dururdu.

Yatılı misafirimiz de eksik olmazdı. O günlerde ise, annem önce ıspanağı haşlar, kekremsi suyunu dökerdi. Ispanak kekremsiliğini attıktan sonra pişirirdi yemeğini.

İşte benim mızmızlanmam için bir sebep daha. Ben ıspanağın kekremsiliğini sevmişimdir hep, kekremsi suyunu kaşıklamayı. Niye mahrum ediliyordum ki bu lezzetten. Ama anneme göre ıspanak bu haliyle ikram edilemezdi misafire.

Sonra ne oldu? Kendi evim oldu. Hadi yap bakalım her hafta ıspanak!

Ne mümkün. Yıkaması bir işkence adeta. Onu yıkayana kadar üç çeşit yemek koyarsın sofraya. Ayıklaması... Saplarından birleştirip demet yapıp ince ince doğraması...


Anneciğim her hafta bu sıkıntıyı çekermiş de ben hala ıspanak istediğim gibi değil diye mızıldanırmışım.

Ya kuzu ıspanağa ne demeli. Tercihimiz çoğunlukla kuzu ıspanaktan yana olurdu. (Kuzu ıspanağının sapları da nasıl lezzetlidir. İster yemeğe katın, ister salata yapın.) O ise ufacık yapraklı, incecik saplı. Kök birleşimini bozmadan yıkanıp ayıklanacak. Düşünebiliyor musunuz, çamurunu- kumunu gidermenin zorluğunu?

Değerini anlamak için zorluğunu yaşamak gerek. Ben de öğrendim ıspanağın aslında ne de zorlu bir yemek olduğunu.

Bu hafta sonu kuzu ıspanak görünce hemen aldım. Ayıkladım, yıkadım. Yapraklarını börek, saplarını yemek yaptım.

Ispanak yemeğini hep annemden öğrendiğim gibi pişirdim. Annem hemen hemen bütün zeytinyağlı sebze yemeklerini soğanını kavurmadan yapardı. Soğanın kavrulması lezzeti artıyordur mutlaka ama benim ağız tadım buna alışmamış. Soğanı çiğden koymayı daha çok seviyorum.

Yıllarca ıspanak pişirdim. Sonra bir gün, hayatımda ilk kez ıspanağın dibini tutturdum. Olur şey değil, ıspanağın dibi nasıl tutar?

Anneme anlattım durumu. Hiç düşünmeden bana dedi ki:

" soğanı tencerenin dibine koymuşsundur"

Ağzım açık bakakaldım anneme. Evet, ıspanaklar suyunu süzene kadar beklerken soğanı doğramıştım ve ıspanağı yerleştirmeden tencereye boşaltıvermiştim soğanı. Yemeğe çiğden konan soğan hiç bir zaman tencerenin dibine konmazmış.

Yemeğin de bilgesiydi annem. Mekanı cennet olsun.

Alt tarafı herkesin bildiği bir yemek için bu kadar da ıspanak muhabbeti yapılır mı hiç? Anlatayım artık annemden öğrendiğim şekliyle.

Malzemeler:

1 kg kuzu ıspanağı
1 orta boy kuru soğan
1 tepeleme çorba kaşığı domates salçası
3 çorba kaşığı zeytinyağı
Bir avuç pirinç
Tuz, su


Yapılışı:

Ispanakların dip bütünlüğü bozulmadan sadece kök kısmı kesilir.  Varsa sararmış yaprakları ayıklanır. (Neden dip bütünlüğü bozulmadan derseniz, bir kere dibi çok lezzetli, kesilip atılmamalı bence. İkincisi;  ıspanak yaprak yaprak ayrılınca  düzgün doğrayabilmek için sıraya dizmek yıkamasından uzun sürüyor)

Üstünü kaplayacak kadar suda en az 10 dakika bekletilir. Ispanaklar su yüzeyinden toplanarak süzgece alınır. Su dökülür, kap dipteki kumlar gidecek şekilde yıkanır.

Kaba su doldurulur. Ispanaklar suya iyice batırıp çıkartılarak yıkanır. Su tekrar değiştirilir. Bu işlem kabın dibinde kum tanesi görmeyene kadar sürdürülür.

Yıkanan ıspanaklar suyunu tamamen süzene kadar süzgeçte bekletilir. Yemeğin lezzetli olması için yıkama suyunun tamamen süzülmesi önemlidir. Süzme için salata kurutucu kapları da kullanılabilir.

Soğan ayıklanır, yıkanır, ince ince doğranır.

Bir avuç pirinç yıkanır, kullanılana kadar suda bekletilir.

Suyu süzülen ıspanak istenirse yapraklarından ayrılıp sadece dip kısmı yemekte kullanılır veya tamamı yemeğe katılır.

İkişer santim uzunluğunda kesilen ıspanaklar tencereye yerleştirilir. Üzerine küçük doğranmış soğan, salça, tuz ve yağ eklenir. Karıştırılmadan kapağı kapatılır.

Kısık ateşte ıspanak kendi suyunu salana kadar pişirilir. Ispanak suyunu saldıktan sonra karıştırılır ve ara ara karıştırılarak kısık ateşte pişirmeye devam edilir.

Ispanak kendi suyunu çektiğinde, üzerine pirinç eklenir. Karıştırılmaz. Pirinçleri oynatmayacak şekilde tencerenin kenarından sıcak su ilave edilir.

Ispanağı biraz sulu seviyorsanız su miktarı yemeğin üzerini bir santim aşmalıdır. Susuz seviyorsanız, yemeğin üzerini kaplayacak kadar su eklemeniz yeterlidir.

Yine kısık ateşte, hiç karıştırılmadan pirinçler yumuşayana kadar pişirilir. Ocağın altı kapatıldıktan sonra yemek karıştırılır ve kapağı kapatılarak demlenmeye bırakılır.

Ilık ya da soğuk olarak, yoğurtla servis edilir.

Afiyet olsun.

36 yorum:

mutfagabuyrun dedi ki...

çok severim yoğurtlu ıspanağı.harika olmuş arkadaşım.ellerine sağlıkk.mutlu hafta sonları diliyorum.

Sevil Şahin dedi ki...

ıspanagın faydalarını bilmeyen yoktur ..bizim evdede her hafta pişer ben ve kızım çok severiz
bu havalardada vitamine ihtiyaç var zaten :))
tatlım ellerine sağlık afiyet bal olsun
sevgiler

mine dedi ki...

kuzu ıspanağı bulmak o kadar zor oldu ki
yıkaması kolay olsun diye marketten alıyorum pakette, artık ne çıkarsa pazarda çok çamurlu oluyor ne yapayım işin kolayına kaçıyorum :) ama kuzu ıspanağı bulunca hemen alıyorum ... anneler herşeyi biliyorlar bazen üzülüyorum binbir zahmetle yaptıkları yemeklere nasıl mızmızlandığımı düşündükçe : )

anneanneninemekleri dedi ki...

Ispanak ye beni diye bağırıyor ellerine sağlık nefis olmuş.

kalpkurabiye dedi ki...

ablacım ellerine emeklerine sağlık..
ne kadar da zarif görünüyor tabakta..
çok severim onu ben çookk:))
mutlu haftasonları dilerim ablacım:)

Âşiyanda dedi ki...

Yine Rahmet istediler.. Mekânları cennet olsun...

Özgen dedi ki...

Canım merhaba ellerine sağlık ıspanaği çok severim dediğin gibi yıkamasına üşenirim.Çok güzel yapmışsın sevgiler...

umutluhayat dedi ki...

ayyy o nasılda taze çıtır çıtır yemyeşil ıspank.çok imrendim.ellerine sağlık canım.çok sevdiğim bir yemektir.

yemekbiraşk dedi ki...

çok lezzetli olmuş. allah rahmet eylesin çok güzelde yaad etmişsin
sevgiler..

aylinin defteri dedi ki...

ellerine sağlık.. iştah açıcı görünüyor.. karnım acıktı valla..

agzı bozuk düşmanı dedi ki...

Sn.Sarkaç Merhaba...
Bu mesajı bir nefeslenmek için geldiğim İzmir'den gönderiyorum.
İnanmayacaksınız ama,az önce zeytinyağlı ıspanağı Girit usulü yedim ve tarifini sizin için aldım,yazacağım.Aman dikkat kuzu ıspanağın sapları bazen şeker gibi tatlı olabiliyor.
Kalın Sağlıcakla...

Unknown dedi ki...

Sarkaçım ben de ıspanak sevenlerdenim hemde yumurtalı ve etlisi hariç her halini
anlattıklarına gülümsemeden edemedim:)
eline sağlık görüntü iç açıcı olmuş afiyetle yiyin canım ben de kuzu ıspanak bulunca köklerini pişiriyorum yapraklarından salata yapıyorum bir kısmını da patatesle kavuruyorum ama sadece eşimle ben yiyoruz çocuklar ağzına sürmüyor:(
alıştıramadım ne yaptıysam sadece kurabiyede kekde krepde gıda boyası fıstık diye kandırabildiğimde yiyorlar o kadar
amaaaan ne uzun yazmışım canım yaaa başını ağrıttım kusura bakma
haydi hoşcakal

minimutfaktan dedi ki...

Bende senin gibi ıspanağa bayılanlardanım arkadaşım. Ama maalesef ev halkı her hafta pişirmeme mani oluyor. Seninkinden bi tabak yedim saydım :) Ellerine sağlık. Pek güzel olmuş.

anneminkizıyim dedi ki...

Hiiim anlatimda yemekde harika.
Ispanagi bende cok severim, etsiz olusu da tam benlik, ellerine saglik canim,
sevgilerimle...

sarkaç dedi ki...

Sevda'cığım teşekkür ederim.

Sevil'ciğim ne güzel her hafta pişirmek. Afiyet ve şifa olsun güzel kızına ve ailene.

Mine'ciğim, ayıklanmış yıkanmış ıspanaklar çok kolaylık getirdi hayatımıza. Ben de kuzu ıspanağını sevsem de razı oluyorum bu hazır ıspanaklara.
Mızmızlanmaları da bir tek anneler çeker, başka kimseler dayanmaz herhalde.

Sevgili anneannenin emekleri, teşekkür ederim.

Teşekkür ederim Deniz'ciğim, yüzünde hep güller açsın.

Sevgili Aşiyanda, amin, inşaallah.

Özgen'ciğim ben de öyle.

Sevgili UmutluHayat, kuzu ıspanağı bu, pişirmeye bile gerek yok yemek için aslında.

Teşekkür ederim YemekBirAşk, ahirete uğurladıklarımızın mekanları cennet olsun.

Sevgili Aylin, teşekkür ederim.

Değerli AğzıBozukDüşmanı, ne güzel bir soluklanma bu.
Afiyet olsun. Çok lezzetli olduğuna eminim. Tarifini almanıza memnun oldum. Girit usulü tarifleriniz merakla bekliyorum. Kuzu ıspanağının sapı konusunda hak veriyorum size.

Aynur'cuğum bu patatesle kavurma işini hemen kaptım. İlk fırsatda deneyeceğim. Benim oğlan da yemiyor bakalım ilerisi neye varacak. Uzun yazılar bana karşılıklı oturmuş sohbet ediyormuşum hissini veriyor. Ne güzel değil mi?

Sevgili MiniMutfak'tan, ıspanağın sevmeyenleri sevenlerinden az malesef. Afiyet olsun.

Sevgili AnneminKızıyım, demek siz de zeytinyağlıcı, yani bendensiniz.

Hepinize teşekkür ederim, mutlu hafta sonları.

dokuzuncubulut dedi ki...

Bizde de çok sevilir. Dediğin gibi bir de kuzu ıspanağı ile yapılırsa tadından yenmez. Ellerine sağlık arkadaşım....

Defne Soysal dedi ki...

Ellerinize sağlık.nefis görünüyor.Immm canım çekti valla.Benim annem de Rumeli kökenli.Ispanakların köklerini hiç atmaz.Onları sıcak suda haşlar, renkleri koyu yeşile dönünce çıkarıp üzerine sirkeli bol sarımsaklı zeytinyağlı sos döker.Harika bir lezzettir.Üstelik nefis bir rakı mezesidir.

Yeşim dedi ki...

Rahmet istedi yine anneciğin.
ıspanak hemde kuzu ıspanağı mis gibi tadına doyulmaz.
ellerine sağlık canım.

çeşnici Handan dedi ki...

Ispanağın her türlüsünü çok severim. Harika olmuş mis gibi ellerine sağlık.Afiyetler olsun.

Sütüme Sarelleme Karışma!!! dedi ki...

nefistir nefis! hele kuzu ıspanak ise çıtır çıtır ise tadı da kıvamı da ayrı olur... ben neredeyse yemek yapamıyorum onları çiğden salata gibi yemekten:)zeyteniyağlı, salata, börek , saplardan omlet derken her şekilde tüketiliyor. ellerinize sağlık!

susamcorekotuFeriha dedi ki...

NE GÜZEL ANLATMIŞSIN ANNELERİMİZE ALLAH RAHMET ETSİN ONLARIN ELİNDEN HEP NEFİS YEMEKLER ÇIKTI:))
ŞİFA OLSUN İNŞALLAH

Nilgün dedi ki...

O kadar çok severim ki her gün yesem bıkmam. Ama böyle tane tane pişip, ıspanak şeklini kaymetmezse. Bazıları incecik doğrayıp lapa gibi pişirir. Yemesi de insana zevk vermez. Nefis olmuş, ellerine sağlık..

Unknown dedi ki...

şimdilerde bende anne olunca anlıyorum annemin kıymetini herkes gibi.ki annelerimizin zamanında imkanlar daha kısıtlıydı.anneciginin mekanı cennet olsun.ellerine saglık.

YeMeK vAkTi dedi ki...

Ellerine sağlık canım..Çok severim yoğurtlu ıspanağı görüntsüde nefis.Özellikle kuzu ıspanağını çok severz bizde :))

MAVİ TUTKU dedi ki...

Gerçekten geçende bir pazarda dikkat ettimde kocaman yapraklı ıspanaklar vardı hep, birkaç yerde kuzu kulağı gibi olan vardo ama onlara bakan pek yoktu, onların daha iyi olduğunu düşünürken acaba ben yanlışmı biliyorum diye düşündüm doğrusu.:)

Unknown dedi ki...

Canım yokluğumda bıraktığın güzel yorumların ve duaların için teşekkür ler öpüyorum.

sarımutfak-hande dedi ki...

ımmm bol yoğurtlu mis mis:))) ellerine sağlık canım

francesca mckennitt dedi ki...

Ispanağı çok severim ama kuz ıspanağını ilk defa duydum. Öylesi daha güzel oluyor demek ki :)

sarkaç dedi ki...

Sevgili Aslı, kuzu ıspanağı özel gerçekten.

Hoşgeldin Defne, önce adınız bana Yürümek'i çağrıştırmıştı. Annenizin size güzel yemekler yapıyor olmasına sevindim ardından. Harika lezzetler, katılıyorum size.

Yeşim'ciğim teşekkür ederim, kaybettiklerimizi rahmetle anma aracı oluyor bütün bu anılar.

Sevgili Handan, teşekkür ederim.

Sevgili Özge, ben de salata yapmayı seviyorum yapraklarından. Saplardan omlet de güzel fikir.

Sevgili SusamÇörekotu, herşeyde en iyiydi onlar. Mekanları cennet olsun.

Sevgili Nilgün, beğenmene ne kadar mutlu oldum. Bilemezsin.

Sevgili Eylem, kıymetliler hem de çok.

Aylin'ciğim, yoğurt nasıl da aranıyor.

Merhaba MaviTutku, bana göre kuzu ıspanağı daha lezzetli ama diğerinin yıkaması daha kolay kabul etmek gerekir ki. Galiba benim gibi ıspanak yıkamaktan kaçanlara denk gelmişsiniz.

Derya'cığım, sağlıklı güzel günlerde birlikte olalım.

Hande'ciğim yoğurtsuz olmaz değil mi?

Egeden Tarifler dedi ki...

Fotoğrafı bile iştah çmaya yetiyor :) elinize sağlık.

Sena Çeyiz dedi ki...

vay be, ben hiç duymamıştım bu soğan işini,
Yemekte süper gözüküyor ya :))

EMİNE ÖZTÜRK dedi ki...

bayılırım ıspanağa... kıştan yaza girerken bile kilolarca ıspanağı depolarım buz dolabıma.. böreği de nefis olur doğrusu... ellerine sağlık.....

!!! ♥ Hasretli Lezzetler ♥ !!! dedi ki...

cok ama cok severim! ellerine saglik canim ve afiyet sifa olsun InsAllah! sicacik sevgilerimle.. mutlu kal..

Gözde Pasta dedi ki...

Merhabalar...Güzel yorumunuz için çok çok teşekkür ederim... Allah hepimizi mutlu etsin inşallah. Güzel günlerde görüşmek dileğiyle...

Moda Çıkmazı dedi ki...

ellerinize sağlık. sebze sever biri olarak ıspanağa bayılırım :)

Adsız dedi ki...

Ellerinize saglik, harika gozukuyor.. simdi denemeye koyuluyorum :)

Related Posts with Thumbnails